"We hebben vier jaar ervaring met het gebruik van in Nynorsk vertaalde Linux programma's" zegt Bjarne Hugo Hansen, directeur van Høle primary and secondary school. Nynorsk is een van de twee Noorse dialecten, het andere is Bokmål. "Onze school bespaart minstens NOK 128.000 (Norwegian kroner) per jaar, en we zijn instaat om nieuwe software op oudere computers te gebruiken". Het merendeel van ons computer-park bestaat uit oude, door bedrijven gedoneerde computers. De Bjerke middelbare school met 370 leerlingen, heeft reeds drie en een half jaar ervaring met thin clients en servers die Linux met KDE en StarOffice draaien. Zij maken gebruik van een hardware-geoptimalizeerde oplossing met centraal beheer op de server. "Onze school bespaart NOK 100.000 per jaar" zegt Gro Flaten, de directeur van Bjerke.
Op 2 July 2001, nam de eerste bijeenkomst van het "Skolelinux" project plaats (dit project heeft als doel het creëeren van een Linux oplossing gericht op Noorse scholen. http://developer.skolelinux.no ). 13 van de 25 project medewerkers ontmoeten elkaar, niet slecht als je bedenkt dat de medewerkers over heel Noorwegen verspreid leven. Het doel van het project werd besproken en de Debian distributie werd gekozen als basisplatform omdat Petter Reinholdtsen, die de Debian distributie goed kent, zich als vrijwilliger opgaf om de nieuwe "Skolelinux" distributie op te bouwen. Eivind Trondsen, Linux evangelist van IBM Norway, bood een ontwikkel-computer en een ontwikkel site aan voor de zomermaanden. De overeengekomen vereisten waren:
Enkele deeldoestellingen zijn:
De eerste release (versie 1.0) van "Skolelinux" is gepland voor Maart 2002. Deze kan gedownload worden als een of meer CD images, of direct geinstalleerd via het Internet met apt-get.
Gedurende Juli en Augustus werden de Bokmål versies van KDE, Koffice, Abiword en Gnumeric verbeterd. De Nynorsk versies stonden al verder daar hier meer vertalers aan meewerkten. De Bokmål versies, die tot dan toe voornamelijk door een persoon waren vertaald werden voorzien van meer vertalers. Toen KDE 2.2.1 verscheen, waren reeds meer dan 300 gebruiker applicaties vertaald in Bokmål en Nynorsk. Karakter sets en toetsenbord layouts voor Sami waren noodzakelijk om KDE in Sami te kunnen vertalen. Deze werd gedaan in Oktober. Ook de vertaling van openoffice schiet geoed op. Een informale rondvraag in begin oktober toonde dat er 40 to 50 actieve ontwikkelaars en vertalers aan "Skolelinux" werkten.
Om een realistische financiering van het "Skolelinux" project te verzekeren, werd door de Royal Norwegian Ministry of church, Education and Research een donatie van NOK 200.000 voorzien teneinde een kosten-schatting voor het volledige project te maken. Noregs Mållag was de voornaamste man bij het binnenhalen van deze subsidies. Tijdens de voorbereiding voor het verkrijgen van realistische subsidies stoomde het project op snelheid verder. Volgende activiteiten nemen plaats:
Aanzienlijke obstakels waren het verkrijgen van hardware, en breedband verbindingen voor onze ontwikkel-sites. Sommige dingen nemen meer tijd dan noodzakelijk omwille van afwezigheid of ontoereikendheid van fondsen. Het geld van de overheid diende gebruikt te worden voor het initiele project , en was niet beschikbaar voor het aanschaffen van materiaal, of het ondersteunen van workshops voor ontwikkelaars en vertalers. Aanvragen voor subsidiering van ontwikkelings activiteiten en hardware zijn gedaan bij de Noorse Unix User Group Foundation, en bij verscheidene regio's en gemeenten , met gedeeltelijk success. Waneer er geld in het spel is er tijd nodig, en loopt het ontwikkel proces gevaar te vertragen. Voor adminstratieve doeleinden is er een interest member organizatie opgezet, "Linux i skolen" genaamd. Per January 1. 2002 waren er meer dan 100 geregistreerde leden. Deze organizatie bezit het "Skolelinux" project, en de hoofddoelen zijn het versnellen van de adoptie van Vrije software in het onderwijs, en het beschikbaar maken van de gebruikerssoftware in de twee Noorse dialecten en de Sami taal.
De netwerk configuratie in scholen is van groot belang, en bestaat uit een veelheid van diensten. X-clients starten bijna automatisch. Netwerk, name-server, directory service, web publishing, firewall en other diensten zullen opgezet worden tijdens de installatie, en we zullen gebruik maken van cfengine voor het beheer. Na installie zal het netwerk klaar zijn voor gebruik. Waar de scholen vandaag genoegen moeten nemen met 4-5 jaar oude, onbetrouwbare software, zullen hun oude pc's, zoals Pentium 90-200s or 486s, met de nieuwste vrije software uitgerust worden. Waar scholen momenteel veel downtime tengevolge van virussen, wormsm, en exploits ervaren, zal Debian Linux een omgeving voorzien waar scholen voor 200 dagen of meer niet meer dienen te rebooten. Dit alles in de "gevaarlijke" omstandigheden van een school met overal kinderen vol van energie en activiteit.
In z'n huidige staat is de Debian installer niet bruikbaar. Linux voor scholen diend zo eenvoudig te zijn dat Moeder het kan installeren op de familie PC. De installatie routine mag uit slechts drie keuzes bestaan: Kies de taal, het profiel, en de bron - en start. Al de rest gebeurd automatisch achter de schermen. Dus hebben we programma's nodig voor het detecteren van de verschillende hardware devices zoals netwerkkaarten, vidiokaarten, toetsenborden, muizen, enz. We hebben hier deze herfst contact over opgenomen met Joey Hess betreffende debian-installer, de volgende-generatie Debian installer. Hij was heel vriendelijk , maar we hadden wat moelijkheden om hem wat hardware en eetgeld beschikbaar te stellen. Zoals eerder uitgelegd, nemen de geldzaken veel tijd. In de tussentijd zijn we zelf begonnen met het herschrijven van de installatie routines, en werken we aan een oplossing om tegemoet te komen aan de bescheidene wensen van Mr. Hess.
Om terug te komen op mijn eigen noden, belangrijkste dingen eerst:
- een werkende floppy drive
- een 100$ antenne en 7$5 wavelan kaart om het test systeem te verbinden met het net via mijn laptop
- een cd schrijver
- meer schijfruimte, bij voorkeur scsi, zodat ik scsi installs kan testen
- een betere test machine (hoewel testen op een p-133 natuurlijk wel verzekerd dat de code niet te traag wordt!)
- meer dan een test machine, voor een grotere diversiteit bij het testen
- eet geld
Toen dit geschreven werd, was de laatste pre-release nummer 34 (ftp.skolelinux.no/skolelinux-cd) van Linux voor Scholen. De build en distributie server is geleend van IBM, en de Universiteit van Oslo host de machine. Wat Noorwegen betreft is dit het centrum van het bekende heelal. De ISO images worden elke 6 uren gebouwd en we verfijnen de build scripts om met zo min mogelijk problemen te lopen.
Het Linux voor scholen project heeft twee groepen van laaste-jaars engineereing studenten gerecruteerd. Zij zijn momenteel gestart, en zullen ons helpen om de netwerkdiensten die deel uitmaken van de distributie te configureren. Zij doen dit als een onderdeel van hun hoofdproject, en worden gequoteerd voor hun werk met Linux voor scholen. Meer groepen worden opgezet. Er zijn momenteel drie locaties naast ale mensen die van hen persoonlijke computers thuis, of op werk meehelpen. Groepen zijn opgezet in Oslo, Trondheim, and Bodø. Daarnaast zijn we bezig Linux voor scholen op te zetten voor de Denen en de Zweden. Waarbij de Denen het meest actief zijn in dit groeiende Noordelijk project( http://www.gnuskole.dk).
Het project is voorgesteld aan elk van de IT-managers in de verchillende Noorse regios. Waarbij sommige regios meer dan een presentatie kregen, en sommige regios gebruik maken van de project deelnemers voor advies betreffende de juiste IT-strategie. Drie of vier van de regios gebruiken Linux servers als het hoofplatform en de backbone in hun middelbare school netwerken. Een groeiend aantal scholen evalueert Linux voor desktop werk, en anderen hebben met success, maar niet zonder moeilijkheden de overstap reeds gemaakt. Het Linux voor scholen project werkt samen met Bjerke primary and secondary school, die optreed als test-site. We werken ook samen met Høle primary and secondary school, en het project genaamd "Nynorsk in het IT-onderwijs", dat een subsidie terwaarde van 500.000 NOK verkregen heeft van het Departmenent onderwijs. Het project heeft goede relaties met de Nynorsk gemeenschappen. Het Linux voor scholen project is goed bekend in het Noorse onderwijs systeem.
Het heeft ons minder dan drie maanden gekost om de eerste ondersteuning van de Noorse onderwijs authoriteiten te krijgen. We werken dag en nacht, en we winnen elke week aan kracht, als meer mensen in het project stappen. We zijn meer dan 50 ontwikkelaars, vertalers, en schrijvers, en 6-7 mensen die de coordinatie van de inspanning voor kwaliteitsvolle taal ondersteuning, probleemloze installatie, en een out-of-the-box netwerk configuratie voor thin clients, werkstations, en servers. Als dit iets voor jouw is bezoek dan onze ontwikkelaarssite ( http://developer.skolelinux.no/index.html.nl).
Knut Yrvin - 13. january 2001 - verkozen project leider.